Wspólność majątkowa, majątek wspólny, majątek osobisty

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa), choć od ww. wyodrębnia się wyjątki (np. nie powstanie ona w dniu zawarcia zawiązku małżeńskiego w przypadku uprzednio zawartej małżeńskiej umowy majątkowej, tzw. „intercyzy”).

Składniki które wchodzą w skład majątku osobistego wymienione zostały w art. 33 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 z późn. zm.) (dalej w skrócie: k.r.o.).

Przykłady składników, które wchodzą w skład majątku wspólnego wymienione zostały w art. 31 § 2 k.r.o.

Niniejsze opracowanie, z uwagi na obszerność problematyki, nie wyczerpuje jej w pełni (np. co do niektórych składników majątku istnieją szczególne uregulowania), ale przedstawia podstawowe kwestie w zakresie niniejszego zagadnienia.

Wspólność ustawowa, majątek wspólny oraz majątek osobisty

Zgodnie z treścią art. 31 § 1 k.r.o.:
„Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.”

Co wchodzi w skład majątku osobistego?

Zgodnie z treścią art. 33 k.r.o.:
„Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

1. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2. przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
3. prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
4. przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
5. prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
6. przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowa-nemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
7. wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
8. przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
9. prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
10. przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.”

Co wchodzi w skład majątku wspólnego?

Przykłady wskazano w treści art. 31 § 2 k.r.o.:
„Do majątku wspólnego należą w szczególności:

1. pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
2. dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
3. środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
4. kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230, 1429, 1672 i 1941);
5. środki zgromadzone na koncie OIPE (…) oraz na subkoncie OIPE (…) każdego z małżonków.”

Wyjątek

Zgodnie z treścią art. 34 k.r.o.:
„Przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku obojga małżonków są objęte wspólnością ustawową także w wypadku, gdy zostały nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.”

Jeżeli potrzebujesz szczegółowego omówienia zakresu niniejszej tematyki lub zastanawiasz się:

• nad swoim ustrojem majątkowym;
• nad tym czy dany składnik majątku wchodzi w skład majątku wspólnego czy osobistego;
• jak w Twojej sytuacji wyglądałaby sprawa o podział majątku wspólnego;

– skontaktuj się z adwokatem.